Od 20 do 22 września w Łodzi odbywa się 12. Doradcze Forum Szlaków Kulturowych Rady Europy. Droga św. Jakuba w Polsce także prezentowana jest na tym dorocznym spotkaniu, które po raz pierwszy ma miejsce w naszym kraju po przystąpieniu Polski w roku 2017 do Poszerzonego Porozumienia Częściowego w sprawie szlaków kulturowych. Porozumienie zostało podpisane w roku 1987 w Santiago de Compostela, a Camino zostało uznane jako pierwszy z europejskich szlaków kulturowych.
Około 150 uczestników Forum reprezentuje 15 z 40 krajów uczestniczących w Porozumieniu; podczas łódzkiego spotkania dołączyły do tego grona Czechy, Malta i Mołdowa. Równocześnie do dotychczasowych 46 szlaków kulturowych Rady Europy dołączył kolejny, zajmujący się dziedzictwem pasterskim na Starym Kontynencie.
Aktualne Forum – także ze względu na miejsce spotkania, w centrum kultury powstałym w dawnej łódzkiej elektrowni – skupia się w pierwszej kolejności na dziedzictwie poprzemysłowym i jego wykorzystaniu dla pogłębienia europejskiej tożsamości. W wystąpieniach zaproszonych prelegentów czy uczestników dyskusji panelowych często powraca w tych dniach wątek fundamentalnej dla Europy solidarności i wolności, a także rosyjskiej agresji na Ukrainę, w której ofiarą najeźdźców pada także dziedzictwo kulturowe naszego wschodniego sąsiada. W swoim wystąpieniu ambasador Ukrainy w Polsce, Wasyl Zwarycz, zwrócił uwagę, że w jego kraju obecne są już dwa odcinku Drogi św. Jakuba: szlak wzdłuż Via Regia ze Lwowa do granicy z Polską oraz Camino Podolico z Winnicy w kierunku granicy z Rumunią.
Poza nawiązaniem nowych i odświeżeniem starych kontaktów oraz wymianą doświadczeń w prowadzeniu, promocji i utrzymaniu szlaków kulturowych uczestnicy Forum mają możliwość spojrzeć na swoją pracę z innej, szerszej perspektywy. Szczególnie ważna jest tutaj obserwacja prof. Łukasza Gawła, dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie, że szlaki kulturowe powinny w pierwszej kolejności być skierowane na zakorzenienie w społecznościach lokalnych, co zapewnia ich trwałość i autentyczność. Odbiorcami turystyki kulturowej są wprawdzie turyści, goście przygotowanych dla nich obiektów, ale bez włączenia w nie mieszkańców miejscowości czy regionu, pozostaną one tylko “sztucznym światem”. Uwaga ta w pewnym stopniu odpowiada na pytanie, które w marcu padło podczas odbywającego się także w Łodzi walnego zebrania Przyjaciół Dróg św. Jakuba w Polsce. Pytanie dotyczyło “grupy docelowej”: dla kogo tworzone są kolejne odcinki i trasy Drogi św. Jakuba? W tych działaniach musi więc być zachowana równowaga między potrzebami i oczekiwaniami pielgrzymów a możliwościami i gotowością społeczności lokalnych, nie zapominając przy tym o zasobach i narzędziach dostępnych dla osób i organizacji szlaki te tworzących.
Przyszłoroczne Forum Szlaków Kulturowych odbędzie się w węgierskim Wyszehradzie.
